فرآیند تولید مالت و ماءالشعیر

عمليات مقدماتي جهت مالت سازي به شرح زیر است :

1- انتخاب و تميز كردن و رده ‏بندي دانه‏ ها

2- خيس نمودن دانه‏ ها

3- سبز نمودن دانه ‏ها

4- خشك كردن دانه هاي سبز شده

5- تميز كردن دانه هاي خشك شده

6- اسباب كردن دانه ‏ها

7- مخلوط نمودن مالت با آب

 شماتیک فرآیند تولید ماءالشعیر

در شکل زیر شاهد شماتیک چرخه تولید ماءالشعیر هستید :

حال به صورت مفصل به شرح فرآیند تولید مالت و ماءالشعیر می پردازیم :

جدا نمودن ريشه ‏هاي كوچك

بلافاصله كه دانها مختصر خنك شوند گرماگرم روي يك الكي ريخته و براي تميز نمودن جرثومه‏‎‏ها متوسل به ماهوت پاكن هاي چرخنده و ماشينهاي بوجاري ميشوند كه نه تنها مالت از گرد و غبار پاك بلكه وسطش را مقاوم كرده و آنها را صيقل مي دهند كه براي مدتي ميتوان آنها را نگاهداري نمود.

تعيين مقدار قند

به دو وسيله ميتوان مقدار قند موجود را بطور كلي اندازه گرفت.

طریقه اول- بوسيله ساخاريمتر

بوسيله ساخاريمتر ميتوان مقدار قند درصد را حساب نمود- ساخاريمتر را در مايع فروميبرند و بر حسب غلظت شيره در آن فرو مي رود- و درجه آن را از نقطه انقطاع سطح بالاي مايع با لوله ساخاريمتر ميخوانند و البته اگر از بالاي حلقه مايع بخوانند نتيجه عمل اشتباه و درست نيست اين درجه را يادداشت كرده و از روي تابلوي مخصوص كه بر حسب وزن مختلفه درجات ساخاريمتريك را يادداشت كرده و اين درجه وزن قند خالص درصد گرم مايع امتحان شدني را به ما نشان ميدهد.

بايد دانست كه درجات ساخاريمتر در درجه حرارت 15 درجه مدرج شده است- هرگاه درجه حرارت مايع زياد و يا كم باشد البته درجه ساخاريمتر دانسيته تغيير خواهد كرد- اين دستگاه براي تعيين اختلافات ومقايسه يك شيره قبل از تخمير و بعد از آن در كارخانجات آبجوسازي مصرف دارد ولي مطلقاً براي تعيين مقدار قند مناسب نيست. چون اين دستگاه را در مايع خالص قند مدرج كرده‏اند و چون شيره شامل عناصر مختلف است بنابراين آن طوريكه بايد حساس نخواهد بود.

طريقه دوم- بوسيله محلول كرپروپطاسيك

طريقه وزني- يك سانتيمتر مكعب از محول رقيق استريل شيره را توسط حمام‏هاي جوشان برداشته و محلول فهلينگ مدت نيم ساعت ميجوشانند يك رسوب اسيد دوكوپور ظاهر ميشود كه آنرا جمع آوري نموده چند دفعه ميشويند و بعد آنرا تكليس كرده وزن مينمايند- وزن حاصله را در 796/0 ضرب نموده نتيجه حاصله وزن مس موجوده در رسوب را معين ميكند و از روي تابلوي مخصوص مقدار مالتوز شامله را ميخوانند.

ب: شرح فرآیند تولید ماءالشعیر

و- بازريس بطري : دراين قسمت بطرهاي معيوب درخط توليد خارج مي گردند . بخش پرآن:بطري ها پس از شستشو و بازرسي آردن به سوي دستگاه پرآن هدايت و با فشار گازآربنيك ظروف تاسطح معيني پر مي شوند وپس از درب بندي و اگزاست بوسيله گاز آربنيك توسط تمام الكترونيك از نظر آزمايشات فيزيكي آنترل مي گردند.

روش معمول در ایران

در ایران ماء الشعیر به روش زیر تولید می نمایند .

1- مقدار معینی از مالت را توزین نموده و بعد از آسیاب کردن یا خرد کردن در د اخل مخزن پخت با مقدار معینی آب مخلوط می نمایند . مخزن یا دیگ پخت داراي ژاکت یا جداره گرما و همزن می باشد . عملیات هیدورلیز نشاسته مالت جو به قندهاي شیرین و همچنین تبدیل پروتئین و سایر مواد موجود مالت به مواد ساده تشکیل دهند ، در این مرحله صورت می گیرد . اضافه کردن شکر ، عصاره رازك و افزودنی هاي دیگر در خاتمه عملیات هیدرولیز انجام می شود .

2- توسط صافی تفاله مالت را از مایع حاصله Wort جدا کرده و مایع را به مخزن دیگري بنام Whirpool ارسال می کنند تا ته نشینی صورت گیرد .

4- ماءالشعیر خنک را توسط سیستم فیلتراسیون کاملاً شفاف نموده و در مخازن تحت فشار دو جداره استیل با تزریق گاز  Co2 به واحد پرکنی انتقال می دهند .

5- بعد از پرکنی و درجه بندي جهت جلوگیري از فعالیت میکروبی ، آن را پاستوریزه نموده و بسته بندي می کنند .

روش معمول در اروپا

فرآیند تولید ماءالشعیر در کشورهاي اروپایی و پیشرفته به شرح ذیل می باشد .

 -1 تهیه مالت توسط سیستم مالت سازي .

 -2 آسیاب کردن مالت

 -3 استحصال مایع مالت (Wort) از دانه مالت

 -4 فراوري مایع مالت و انجام فرایند تخمیر و در نتیجه الکلی شدن مایع

-5  استخراج مخمر ، تصفیه مایع و شفاف سازی (فیلتراسیون)

پ –  روش تولیدآبجوي بدون الکل (روش جدید) : در این روش مراحل تولید مالت ، آسیاب کردن ، فرآوري مالت و استحصال مایع مثل سایر روشها صورت می گیرد با این اختلاف که اولاً تولید الکل به جهت کنترل فرآیند تخمیر صورت نمی گیرد و از طرفی کیفیت محصول از بابت طعم و مزه مثل آبجوي الکلی می باشد .